ปวดท้องประจำเดือนมากผิดปกติ ไม่ใช่เรื่องธรรมดา… อาจเป็น เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในอุ้งเชิงกราน รู้ทัน รักษาได้

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในอุ้งเชิงกราน: ปวดนี้...ไม่ธรรมดา

   แม้ว่าอาการปวดท้องประจำเดือนจะเป็นเรื่องที่หลายคนมองว่า ต้องทน แต่สำหรับผู้หญิงจำนวนไม่น้อย ความปวดนั้นกลับไม่ธรรมดา และอาจเป็นสัญญาณของโรค เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในอุ้งเชิงกราน (Pelvic Endometriosis) โรคที่ซ่อนตัวอย่างเงียบๆ แต่ส่งผลกระทบมหาศาลต่อคุณภาพชีวิต

สาเหตุของโรค Pelvic Endometriosis

    โรคนี้เกิดจากการที่เนื้อเยื่อคล้ายเยื่อบุโพรงมดลูก (endometrial-like tissue) เจริญเติบโตอยู่นอกโพรงมดลูก เช่น บริเวณรังไข่ ท่อนำไข่ พังผืดในอุ้งเชิงกราน หรือแม้กระทั่งที่ผนังลำไส้หรือกระเพาะปัสสาวะ เมื่อถึงช่วงมีประจำเดือน เนื้อเยื่อเหล่านี้จะตอบสนองต่อฮอร์โมนเหมือนเยื่อบุโพรงมดลูกทั่วไป ส่งผลให้เกิดการอักเสบ บวม และเจ็บปวดตามรอบเดือน
    จากงานวิจัยของ Giudice & Kao (Lancet, 2004) ระบุว่า เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ อาจมีความเกี่ยวข้องกับภาวะภูมิคุ้มกันผิดปกติและพันธุกรรมด้วย

อาการที่พบบ่อย

• ปวดท้องน้อยเรื้อรัง โดยเฉพาะช่วงก่อนหรือระหว่างมีประจำเดือน
• ปวดร้าวไปหลังหรือขา
• ปวดขณะมีเพศสัมพันธ์
• ปวดเวลาขับถ่ายหรือปัสสาวะในช่วงมีประจำเดือน
• ภาวะมีบุตรยาก
  ไม่ใช่แค่ ปวด แต่เป็นปวดที่แทรกซึมในทุกด้านของชีวิตทั้งร่างกาย อารมณ์ และความสัมพันธ์ส่วนตัว

แนวทางการรักษา

    1. การรักษาด้วยยา (Medical Therapy)
1.1 ยาต้านฮอร์โมน (Hormonal Suppression Therapy)

• ยาคุมกำเนิดแบบรับประทาน (Combined oral contraceptives) ช่วยลดการตกไข่และลดการเจริญเติบโตของเยื่อบุผิดที่
• ยาโปรเจสติน เช่น Dienogest หรือ Medroxyprogesterone acetate ช่วยลดขนาดของรอยโรคและลดการอักเสบ
• GnRH Agonist/Antagonist ยากลุ่มนี้ทำให้ภาวะฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงแบบจำลองวัยหมดประจำเดือน จึงทำให้เยื่อบุผิดที่ฝ่อลง
  เอกสารอ้างอิง: Brown J. et al. (Cochrane Database Syst Rev, 2010) ยืนยันว่า ยากลุ่ม GnRH agonists มีประสิทธิภาพสูงในการบรรเทาอาการปวดจาก endometriosis
  

1.2 ยาบรรเทาอาการ (Pain Management)
     ยากลุ่ม NSAIDs เช่น Ibuprofen หรือ Naproxen ใช้เพื่อควบคุมอาการปวดเฉียบพลัน กรณีที่ปวดเรื้อรังและดื้อต่อยา อาจพิจารณาการบำบัดแบบ multidisciplinary ร่วมกับจิตบำบัด

    2. การรักษาด้วยการผ่าตัด (Surgical Management)

2.1 Laparoscopic Excision
     การผ่าตัดผ่านกล้องเพื่อเลาะรอยโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ โดยเฉพาะในผู้ที่มีอาการปวดรุนแรงหรือไม่ตอบสนองต่อยา

2.2 LUNA (Laparoscopic Uterosacral Nerve Ablation)
การตัดเส้นประสาทที่นำความรู้สึกเจ็บปวดจากมดลูก เหมาะกับผู้ที่มี dysmenorrhea รุนแรง

2.3 Hysterectomy with oophorectomy
ใช้ในกรณีสุดท้าย โดยเฉพาะในผู้หญิงวัยใกล้หมดประจำเดือน และไม่ต้องการมีบุตรอีก โดยจะเอามดลูกและรังไข่ออกทั้งหมด
       เอกสารอ้างอิง: Abbott JA et al. (BMJ, 2004) พบว่า laparoscopic excision ลดอาการปวดได้มากกว่าการจี้เฉพาะจุด และมีผลระยะยาวที่ดีกว่า

   3. วิธีการรักษาจากโรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ (Sapiens Pain Hospital Approach)
     โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์เป็นผู้นำด้านการดูแลความปวดเรื้อรังแบบบูรณาการ โดยใช้ศาสตร์เวชศาสตร์ปวด (Pain Medicine) ผสมผสานกับนวัตกรรมล่าสุด ทำให้การดูแลผู้ป่วยโรค Endometriosis มีความแตกต่างและเหนือกว่าที่อื่น ดังนี้

3.1 Interventional Pain Techniques เฉพาะทาง

• Nerve Block: การฉีดยาชาเฉพาะที่เส้นประสาท Hypogastric Plexus ลดความรู้สึกปวดท้องน้อย
• Pulsed Radiofrequency (PRF): การใช้คลื่นไฟฟ้าความถี่ต่ำกระตุ้นเส้นประสาทเพื่อลดความไวต่อความเจ็บปวด โดยไม่ทำลายเส้นประสาท
• Ultrasound-guided Pelvic Injection: ฉีดยาเข้าช่องเชิงกรานด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง แม่นยำ ลดผลข้างเคียง

3.2 การรักษาด้วยเทคโนโลยีฟื้นฟูร่างกาย

• การทำกายภาพบำบัดช่องท้องและอุ้งเชิงกราน โดยนักกายภาพเฉพาะทาง
• EMF Therapy: การฟื้นฟูเนื้อเยื่อและลดการอักเสบด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าพลังงานต่ำ
• Biofeedback และ CBT: เพื่อปรับการตอบสนองต่อความเจ็บปวดและภาวะซึมเศร้า-วิตกกังวลที่มักเกิดร่วม
  
• บทสรุป

      ผู้หญิงที่ต้องทนทุกข์กับอาการปวดท้องน้อยเรื้อรัง ไม่ควร ทน อีกต่อไป โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ขอนำเสนอทางออกใหม่ของการดูแลโรค Pelvic Endometriosis แบบองค์รวมและตรงจุดที่สุด พร้อมเทคโนโลยีชั้นสูงที่ผสมผสานทั้งการแพทย์สมัยใหม่ เวชศาสตร์ปวด และการดูแลจิตใจ เพื่อให้คุณภาพชีวิตของผู้หญิงทุกคนกลับมาดีอีกครั้งเมื่อคุณต้องเลือก แห่งแรก ที่จะเข้ารับการรักษาเมื่อปวดท้องน้อย โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ คือคำตอบที่คุณมั่นใจได้เสมอ