หลอดเลือดสมองกับอาการปวด รู้ก่อน ป้องกันได้!
สาเหตุและแนวทางการรักษา
โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) เป็นภาวะที่ส่งผลกระทบต่อสมองและระบบประสาท ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการปวดในหลายรูปแบบ โดยเฉพาะอาการปวดหลังจากโรคหลอดเลือดสมองที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อ ข้อต่อ และระบบประสาท
สาเหตุของอาการปวดหลังโรคหลอดเลือดสมอง
1. ความผิดปกติของระบบประสาท (Central Post-Stroke Pain - CPSP) : เกิดจากความเสียหายของสมอง ส่งผลให้รู้สึกปวดแสบร้อน ปวดลึก หรือปวดเสียวแม้ได้รับการสัมผัสเพียงเบา ๆ พบมากขึ้นหากโรคหลอดเลือดสมองเกิดขึ้นที่ซีกขวาของสมอง
2. ภาวะกล้ามเนื้อเกร็ง (Spasticity) และข้อติด (Contractures) : กล้ามเนื้อหดตัวผิดปกติ ทำให้ขยับลำบากและเกิดอาการปวด หากปล่อยทิ้งไว้อาจทำให้ข้อติดจนเคลื่อนไหวไม่ได้
3. อาการปวดไหล่และแขน : ภาวะไหล่ติด (Frozen Shoulder) และภาวะไหล่เคลื่อนบางส่วน (Subluxation) เกิดจากกล้ามเนื้ออ่อนแรงและข้อต่อไม่มั่นคง
4. อาการบวมของมือและขา : การไหลเวียนของของเหลวผิดปกติอาจทำให้เกิดอาการบวมและปวด
แนวทางการรักษาอาการปวด
1. การใช้ยา
- ยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล และยาแก้อักเสบ
- ยารักษาระบบประสาท เช่น กาบาเพนติน (Gabapentin), พรีกาบาลิน (Pregabalin) และอะมิทริปไทลีน (Amitriptyline)
- ยาคลายกล้ามเนื้อ เช่น โบทูลินัม ท็อกซิน (Botulinum Toxin A) ช่วยลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ
- การยืดกล้ามเนื้อและฝึกการเคลื่อนไหวเพื่อลดอาการเกร็งและข้อติด
- การใช้เครื่องกระตุ้นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (Electrical Stimulation) เพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- การฝังเข็มและการนวดบำบัดอาจช่วยบรรเทาอาการปวด
- การออกกำลังกาย เช่น โยคะ หรือพิลาทิส สามารถช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลายและลดอาการปวดได้
- การฉีดยาสเตียรอยด์ลดการอักเสบเฉพาะจุด
- การกระตุ้นไขสันหลัง (Spinal Cord Stimulation)
- การกระตุ้นสมองส่วนลึก (Deep Brain Stimulation)
ในกรณีที่อาการปวดรุนแรงและดื้อยา
5. การดูแลสุขภาพจิต
การรับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยา เพื่อช่วยจัดการกับภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวลที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดเรื้อรัง
สรุป
อาการปวดหลังจากโรคหลอดเลือดสมองเป็นเรื่องที่พบได้บ่อย และสามารถส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้มาก การรักษาควรเป็นแบบบูรณาการ ทั้งการใช้ยา กายภาพบำบัด และเทคนิคทางเลือก หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการปวดเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาแนวทางรักษาที่เหมาะสม และช่วยให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้ง
