การดูแลผู้สูงวัยแบบครบวงจร เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีและความปลอดภัยทุกด้าน
population ageing เป็นปรากฏการณ์ที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ ผู้สูงวัยมักมีภาวะเจ็บป่วยหลายโรค (multimorbidity), ความเสื่อมของกล้ามเนื้อ (sarcopenia), ภาวะเปราะบาง (frailty), และเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน เช่น หกล้ม เกิดยาโต้ตอบไม่ได้ (polypharmacy) ความบกพร่องทางสติปัญญาและการมองเห็น/การได้ยิน เป็นต้น การดูแลผู้สูงวัยจึงไม่ใช่แค่การรักษาโรคเท่านั้น แต่คือการดูแลทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม และการใช้ชีวิตประจำวัน
งานวิจัยระดับยุโรป อเมริกา โดยเฉพาะจาก Ageing, European Geriatric Medicine, Journal of the American Geriatrics Society แสดงให้เห็นว่า interventions แบบหลายมิติ (multidomain) ที่รวมทั้ง โภชนาการ, การออกกำลังกาย, การควบคุมยา, การป้องกันการหกล้ม, และดูแลสุขภาพจิต ให้ผลลัพธ์ดีขึ้น เช่น ลดอัตราหกล้ม เพิ่มความสามารถในกิจวัตรประจำวัน และชะลอภาวะ frailty ได้อย่างมีนัยสำคัญ SpringerLink+2PMC+2
โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ เข้าใจแนวทางเหล่านี้อย่างลึกซึ้ง จึงออกแบบบริการที่ครอบคลุม ป้องกัน - บำบัด - ฟื้นฟู เพื่อให้ผู้สูงวัยได้รับการดูแลอย่างมาตรฐานสูง ปลอดภัย และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน
หลักการสำคัญของแนวทางดูแลผู้สูงวัย
1. ประเมินภาวะพื้นฐาน (Comprehensive Geriatric Assessment, CGA)
การประเมินแบบครบวงจรเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญ
- ตรวจโรคเรื้อรังที่มีอยู่ (เบาหวาน, ความดัน, โรคหัวใจ ฯลฯ)
- ภาวะโภชนาการ ตรวจน้ำหนัก กล้ามเนื้อ
- สมรรถภาพทางกาย: การเดิน, การทรงตัว, ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- การมองเห็น & ได้ยิน
- สุขภาพจิต: ซึมเศร้า วิตกกังวล
- ยา: ตรวจสอบยาใช้หลายตัว (polypharmacy) โดยใช้ Beers Criteria เช่นที่ American Geriatrics Society แนะนำ
การประเมินเหล่านี้ช่วยวางแผนการรักษา/ดูแลได้ตรงจุด
2. ป้องกันการหกล้ม (Fall Prevention)
- โปรแกรมออกกำลังกายที่ฝึกสมดุล (balance), ความแข็งแรงกล้ามเนื้อขา (lower limb strength), และกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว (core stability) เหมาะกับผู้สูงวัยที่อยู่บ้านหรือตามชุมชน Oxford Academic+1
- ตรวจสอบสภาพแวดล้อมบ้าน: พื้นเรียบ ไฟสว่าง ราวจับในห้องน้ำ/บันได
- การใช้รองเท้าที่เหมาะสม และอุปกรณ์ช่วยเดินถ้าจำเป็น
3. โภชนาการและการรักษาสมรรถภาพ (Nutrition & Physical Activity)
- รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะโปรตีนเพียงพอ เช่น เนื้อปลา ถั่ว ไข่ เพื่อชะลอ sarcopenia
- เสริมวิตามิน D และแคลเซียมถ้าจำเป็น
- การออกกำลังกายแบบแอโรบิกเบา ๆ (เดินเร็ว ว่ายน้ำ) + strength training อย่างน้อย 23 ครั้ง/สัปดาห์ SpringerLink+1
4. การจัดการโรคเรื้อรังและยา
- ระบบติดตาม (monitoring) โรคเบาหวาน ความดัน โรคไต ฯลฯ อย่างสม่ำเสมอ
- ทบทวนรายการยา: ยาที่ไม่จำเป็น ลด/ปรับขนาด ใช้ Beers Criteria เพื่อลดความเสี่ยงของโต้ตอบของยาและผลข้างเคียง
- ป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น ติดเชื้อ ปอดบวม โรคหัวใจ ฯลฯ
- ประเมินภาวะซึมเศร้า ความเหงา และการสื่อสารทางสังคม
- สนับสนุนกิจกรรมกลุ่ม ชมรมผู้สูงอายุ การอยู่ร่วมในชุมชน
- คลินิกสนับสนุนความจำ / การใช้ cognitive stimulation โดยเฉพาะเมื่อมีภาวะ mild cognitive impairment
- การเวชศาสตร์ปวด (Pain Management) เช่น การใช้ TENS, Ultrasound, การฉีด block หรือ nerve facilitated techniques
- การฟื้นฟูทางกายภาพ (Physical Therapy) เฉพาะตัวเพื่อการเคลื่อนไหวที่ปลอดภัย และลดอาการเจ็บปวด
- เทคโนโลยีช่วยเหลือ: telehealth, การติดตามจากระยะไกล, ระบบช่วยเดินหรืออุปกรณ์ช่วยเคลื่อนที่
บริการของโรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ที่ตอบโจทย์ผู้สูงวัย
ที่ Sapiens Pain Hospital เราออกแบบบริการเพื่อผู้สูงวัยในทุกมิติ:
- Comprehensive Geriatric Clinic มีทีมแพทย์เฉพาะทาง ผู้เชี่ยวชาญเวชศาสตร์ปวด กายภาพบำบัด โภชนาการ และจิตเวช ร่วมกันดูแล
- โปรแกรมป้องกันการหกล้ม ประเมินความเสี่ยงหกล้ม, ฝึกความสมดุล, จัดบ้านปลอดภัย
- ฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายเฉพาะตัว strength & endurance training ตามความสามารถของแต่ละคน
- การดูแลยาอย่างปลอดภัย ตรวจรายการยา (Medication Review), ปรับขนาดยา, ลดยาไม่จำเป็น ใช้ยาเสริมอย่างระมัดระวัง
- บริการสุขภาพจิต & สังคม ให้คำปรึกษาซึมเศร้า วิตกกังวล, มีโปรแกรมกลุ่ม, activity therapy เพื่อความสัมพันธ์ทางสังคม
- เทคโนโลยีและระบบติดตาม ระบบ ERP / HIS ที่เชื่อมต่อเวชระเบียนและการดูแลต่อเนื่อง, telehealth สำหรับผู้สูงวัยที่ mobility ต่ำ
สิ่งที่ผู้สูงวัยจะได้รับเมื่อเข้ามาที่ Sapiens Pain Hospital
- ให้ความสำคัญกับ ความปลอดภัยและลดความเสี่ยง ตั้งแต่ก่อนเข้ารักษา ประเมินภาวะเปราะบาง, ตรวจสภาพบ้าน, ยาที่อาจเป็นอันตราย
- ได้รับการ ดูแลแบบเป็นตัวบุคคล (personalized care) ไม่ใช่ วิธีเดียวกับทุกคน
- ได้รับบริการจากทีมที่มีมาตรฐานสูง แพทย์เฉพาะทาง กายภาพบำบัด นักโภชนาการ ฯลฯ
- มีการติดตามผลระยะยาว ไม่ใช่แค่รักษาเฉพาะอาการเฉียบพลัน
ผู้สูงวัยไม่ควรถูกมองว่าเป็น ภาระ แต่เป็นคนที่มีประสบการณ์ มีคุณค่า และควรได้รับการดูแลที่ดีที่สุดจาก การป้องกัน + การรักษา + การฟื้นฟู โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์พร้อมเป็นจุดเริ่มต้นที่ท่านสามารถมั่นใจได้ในมาตรฐาน ความปลอดภัย และความเอาใจใส่ เพราะเรามองท่านไม่ใช่แค่อาการ แต่เป็นชีวิต ความสุข และความตั้งใจของท่านทุกวัน
เอกสารอ้างอิงหลัก
- Montero-Odasso M. et al. World guidelines for falls prevention and management for older adults. Ageing, 2022 Oxford Academic
- Denkinger M. et al. Frailty: the ideal target for prevention? Eur Geriatric Medicine, 2024 SpringerLink
- Van der Velde N. et al. Falls prevention in community-dwelling older adults and care pathways in Europe. PMC, 2025 PMC
- Stuck A.E. et al. Health care for older adults in Europe: how has it evolved PMC, 2022 PMC
- Standards in long-term care for older persons. BMC Geriatrics, 2022 BioMed Central
