ปวดหลัง ไม่ใช่ทุกคนต้องผ่า

Last updated: 12 Jul 2025

อาการปวดหลังเรื้อรังเมื่อใด จึงควรพิจารณาการผ่าตัด?

อาการปวดหลังเรื้อรัง (Chronic Low Back Pain: CLBP) คือภาวะที่มีอาการปวดบริเวณหลังส่วนล่างติดต่อกันมากกว่า 12 สัปดาห์ และพบได้บ่อยในประชากรทั่วโลก โดยเฉพาะในกลุ่มวัยทำงานหรือผู้สูงอายุ สาเหตุของอาการอาจมาจากความเสื่อมของหมอนรองกระดูก เส้นประสาทถูกกดทับ หรือแม้แต่กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นที่ใช้งานหนักเกินไป แม้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะดีขึ้นจากการรักษาแบบไม่ผ่าตัด แต่ยังมีผู้ป่วยจำนวนหนึ่งที่มีอาการรุนแรงหรือไม่ตอบสนองต่อวิธีรักษาทั่วไป ซึ่งในกลุ่มนี้ การผ่าตัดอาจเป็นทางเลือกที่เหมาะสม

แนวทางการรักษาเบื้องต้น หลีกเลี่ยงการผ่าตัด

ตามแนวทางเวชปฏิบัติของ American College of Physicians (ACP) และ American Academy of Family Physicians (AAFP) การรักษาอาการปวดหลังเรื้อรังควรเริ่มจากวิธีที่ไม่ต้องผ่าตัด ได้แก่:

การรักษาด้วยยา: เช่น ยาต้านการอักเสบ (NSAIDs), ยาคลายกล้ามเนื้อ, หรือยากลุ่ม gabapentinoids ในบางกรณี

กายภาพบำบัด: เน้นการยืดเหยียดกล้ามเนื้อและการเสริมสร้างกล้ามเนื้อหลัง

การบำบัดด้วยวิธีอื่น: เช่น การฝังเข็ม การนวดบำบัด การใช้เครื่องดึงหลัง หรือการบำบัดทางพฤติกรรมและจิตใจ (CBT)

งานวิจัยขนาดใหญ่ใน BMJ Evidence-Based Medicine รายงานว่า การรักษาแบบผสมผสานที่ครอบคลุมทั้งร่างกายและจิตใจ มีประสิทธิภาพดีกว่าการรักษาวิธีเดียว

เมื่อใดจึงควรพิจารณาการผ่าตัด?
แม้ว่าการผ่าตัดไม่ใช่ทางเลือกแรก แต่ในกรณีที่มีข้อบ่งชี้ชัดเจน แพทย์อาจแนะนำให้ทำการผ่าตัด ได้แก่:

มีการกดทับเส้นประสาทอย่างชัดเจน เช่น อาการชาร้าวลงขา (sciatica), กล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือภาวะฉุกเฉิน เช่น cauda equina syndrome
อาการไม่ตอบสนองต่อการรักษาอย่างต่อเนื่องนานกว่า 6 เดือน
พบภาวะโครงสร้างผิดปกติทางกระดูกสันหลัง เช่น กระดูกเคลื่อน (spondylolisthesis), กระดูกสันหลังตีบแคบ (spinal stenosis), หรือหมอนรองกระดูกเสื่อมอย่างรุนแรง
มีโรคแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น มะเร็งที่แพร่กระจายมาสู่กระดูกสันหลัง หรือการติดเชื้อ

การศึกษาจาก The Spine Journal และ Journal of Orthopaedic Surgery พบว่า การผ่าตัด discectomy หรือ decompression ให้ผลลัพธ์ที่ดีในผู้ป่วยที่มีอาการชัดเจน โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีการกดทับเส้นประสาท

วิธีการผ่าตัดที่พบบ่อย

Microdiscectomy: ผ่าตัดเอาหมอนรองกระดูกที่กดทับเส้นประสาทออก
Laminectomy: เปิดช่องกระดูกเพื่อเพิ่มพื้นที่ให้เส้นประสาทในกรณี spinal stenosis
Spinal Fusion: เชื่อมกระดูกสันหลังในรายที่มีความไม่มั่นคง
Disc Replacement: ใส่หมอนรองกระดูกเทียม เพื่อรักษาความเคลื่อนไหวของกระดูก

แนวทางการรักษาที่โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์

โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์มีจุดเด่นในการรักษาอาการปวดหลังโดยเน้นทางเลือก ที่ไม่ต้องผ่าตัด เป็นหลัก โดยมีบริการดังนี้:

การฉีดยาเฉพาะจุด ด้วยเครื่อง Ultrasound หรือ Fluoroscopy เช่น ยาแก้อักเสบ, PRP, Botox
การจี้เส้นประสาทด้วยคลื่นวิทยุ (RFA) และ การฝังเครื่องกระตุ้นไขสันหลัง (Spinal Cord Stimulator)
โปรแกรมกายภาพบำบัดเฉพาะบุคคล โดยทีมแพทย์ร่วมกับนักกายภาพบำบัด
ในรายที่มีข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด โรงพยาบาลมีทีมแพทย์เฉพาะทางด้านศัลยกรรมกระดูกสันหลัง และใช้เทคนิคการผ่าตัดที่ทันสมัย เช่น การผ่าตัดผ่านกล้อง (Minimally Invasive Surgery)

การตัดสินใจผ่าตัดในผู้ป่วยปวดหลังเรื้อรังควรพิจารณาจากความจำเป็นทางคลินิก ความรุนแรงของอาการ และผลลัพธ์จากการรักษาแบบไม่ผ่าตัดก่อนหน้า โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ให้ความสำคัญกับการประเมินแบบองค์รวม และเน้นการรักษาแบบไม่ผ่าตัดให้มากที่สุด เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวได้เร็วและมีคุณภาพชีวิตที่ดีโดยไม่ต้องเจ็บตัวเกินจำเป็น

เอกสารอ้างอิง

Chou R, Qaseem A, et al. Diagnosis and Treatment of Low Back Pain: A Joint Clinical Practice Guideline. Ann Intern Med. 2007.
Deyo RA et al. Surgical versus Nonoperative Treatment for Lumbar Disk Herniation: Spine Patient Outcomes Research Trial (SPORT). JAMA. 2006.
Maher C et al. Non-specific low back pain. Lancet. 2017.
Weinstein JN et al. Surgical vs Non-Surgical Therapy for Lumbar Spinal Stenosis. NEJM. 2008.
Sapiens Pain Hospital. www.sapienspainhospital.com